Tijdens de Eerste Wereldoorlog kende iedereen in Groningen en omstreken de naam Louwe Huizenga. Hij was een eenvoudige slagersknecht uit Wehe, maar groeide in korte tijd uit tot een ware volksheld. Na zijn debuut in mei 1915 won hij vrijwel elke wedstrijd waaraan hij meedeed. In oktober van datzelfde jaar liep hij in Groningen de allereerste marathon die daar ooit werd gehouden – en hij verbeterde meteen het wereldrecord met een tijd van 2:32:40.

Huizenga’s prestatie werd helaas nooit officieel erkend, omdat er geen officiële tijdwaarnemers aanwezig waren. Bovendien werden de Olympische Spelen van 1916 in Berlijn door de oorlog afgelast. Daarmee begon de tragiek van zijn korte carrière: hij had het talent om tot de wereldtop te behoren, maar de omstandigheden zaten tegen.

In Groningen en daarbuiten waren duizenden mensen dol op hem. Het Noordersportterrein stroomde telkens vol als “Haardloper Huzengoa” aan de start verscheen. Hij sprak plat Gronings, was een man van het volk, en wist zijn publiek altijd te vermaken. Tijdens wedstrijden deed hij soms gekke dingen: hij marcheerde op de maat van de muziek, wachtte zijn tegenstanders op om ze daarna met een sprint voorbij te stuiven, of stopte onderweg even om zijn schoenen te checken of een praatje te maken. Zelfs met een sigaar in zijn mond liep hij wedstrijden – en won alsnog.

Zijn werk als slagersknecht droeg bij aan zijn bekendheid. Hij bezorgde het vlees hardlopend, soms zelfs tot Haren of Bedum. Mensen liepen uit om dat te zien. Zijn lauwerkransen werden in winkelramen tentoongesteld en trokken veel bekijks. Hij was een lokale held waar Groningen trots op was.

Op zondag 22 oktober 1916 probeerde Huizenga officieel het wereldrecord op de marathon te breken. Meer dan 50.000 mensen stonden langs de weg om hem aan te moedigen. Maar de massale toeloop werkte tegen hem: toeschouwers en fietsers liepen hem constant in de weg, en zelfs een grote Sint-Bernardhond hield hem op. Toch brak hij onderweg nog vijf Nederlandse records. Uiteindelijk stortte hij in door dorst en vermoeidheid – het werd zijn laatste echte poging om de wereldtop te bereiken.

Huizenga had een eigenzinnig karakter en botste vaak met sportbestuurders en journalisten. Toen rijke Groningers na zijn mislukte recordpoging een steunfonds voor hem oprichtten, leidde dat tot ruzie met de atletiekbond, die hem tijdelijk schorste. In 1917 stopte hij, teleurgesteld en verbitterd, met de officiële atletiek.

Hij bleef nog wel eens lopen op kermissen of gaf demonstraties voor caféhouders, vaak voor geld. Daarmee bevestigde hij de kritiek van de bond, maar kon hij in ieder geval nog iets verdienen met zijn talent. In 1923 maakte hij een eenmalige rentree op de Nederlandse kampioenschappen in Groningen, maar al na anderhalve ronde stapte hij uit de race.

Na zijn sportcarrière vestigde Huizenga zich als slager in Ruinerwold. Hij bleef een sterke man die soms nog voor zichzelf liep, maar raakte ook aan de drank en kende veel tegenslagen in zijn persoonlijke leven. Tijdens de Tweede Wereldoorlog sloot hij zich aan bij de NSB, al hielp hij tegelijkertijd ook onderduikers en arme mensen met gratis vlees. Na de oorlog werd hij toch veroordeeld tot anderhalf jaar internering in kamp Westerbork.

In oktober 1973 overleed Louwe Huizenga op 80-jarige leeftijd, alleen en vrijwel vergeten.

Hoewel zijn naam niet vaak terugkomt in de officiële geschiedschrijving, was Louwe Huizenga misschien wel het eerste echte sportidool van Noord-Nederland. Hij gaf duizenden Groningers een gevoel van trots en eigenwaarde. Zijn verhaal laat zien hoe een gewone jongen uit Wehe, met uitzonderlijk talent en een flinke dosis eigenzinnigheid, uitgroeide tot een volksheld – en hoe hij daarna weer in de vergetelheid raakte.