
ACHTERGRONDEN
Kindersterfte Ezinge 1870s
Trientje Huizinga (geb. 03-02-1867) – overl. 08-11-1874 (7 jaar).
Jan Huizinga (geb. 29-09-1863) – overl. 25-06-1879 (15 jaar).
Zijn er specifieke gebeurtenissen, zoals een ongeluk, verdrinking of brand, die mogelijk kunnen verklaren waarom deze kinderen in of rond Ezinge op jonge leeftijd zijn overleden?
Er zijn geen aanwijzingen gevonden voor een ongeluk (verdrinking/brand e.d.) rond Ezinge op of vlak vóór 8-11-1874 (Trientje, 7 jaar) en 25-06-1879 (Jan, 15 jaar). De burgerlijke-standakten melden wél hun overlijden in Ezinge, maar – zoals gebruikelijk in die tijd – zonder doodsoorzaak. Dat maakt een “gewone” ziekte (bijv. difterie, mazelen, roodvonk, longontsteking) waarschijnlijker dan een krantenwaardig ongeluk.
-
Overlijdensakten (Ezinge):
– Trientje Huizinga, overl. 8 nov 1874; dochter van Folkert Huizinga (schuitevaarder) en Trientje (Daniels) Boerema.
– Jan Huizinga, overl. 25 jun 1879; zoon van hetzelfde echtpaar. -
Context 1870-er jaren: kindersterfte door infectieziekten was hoog; difterie en mazelen kwamen frequent voor en waren berucht dodelijk bij kinderen.
-
Krantencheck: in de (landelijke en regionale) gedigitaliseerde krantenbanken is rond de exacte data/plaats geen bericht te vinden over een fataal ongeval te Ezinge/Garnwerd/Feerwerd; dat pleit tegen een groot nieuwswaardig incident.
NB: Voor Ezinge bestaan wél beschrijvingen van een cholera-uitbraak in 1848 (veel eerder dan 1874/1879), wat laat zien dat epidemieën in het dorp voorkwamen—maar dit verklaart níet rechtstreeks de overlijdens in de periode 1874-1879.
Wat nog te proberen (gericht, kansrijk)
-
Bevolkingsregister Ezinge (±1860-1880) bij de Groninger Archieven: soms staan bij een kind een aantekening (“overleden aan…”, “difterie”) of meerdere kindoverlijdens in korte tijd die op een gezinsziekte wijzen.
-
Kerkelijke begraaf-/lidmatenregisters van (Herv.) Ezinge/Garnwerd: incidenteel wordt daar een doodsoorzaak of epidemie-opmerking genoteerd. (Inventarissen via Groninger Archieven.)
-
Gemeenteraadsstukken/armenverslagen ca. 1874 en 1879: bij plaatselijke epidemieën werden soms maatregelen of steun besproken. (Te vinden in archiefinventarissen van de gemeente Ezinge.)
-
Regionale kranten zoeken op ziekte-termen i.p.v. naam (bijv. difterie, mazelen, sterfgevallen + Ezinge/“Westerkwartier”) in de periode enkele weken rond de overlijdensdata. Soms worden anonieme “ziekte-berichten” geplaatst zonder namen.
Conclusie
Met de huidige bronnen lijkt een ongeluk onwaarschijnlijk; de meest plausibele verklaring is een infectieziekte (destijds veelvoorkomend en zelden met naam in de akte). Om het met zekerheid te weten, zijn bevolkingsregisters en gemeentelijke/kerkelijke nevenbronnen het beste volgende spoor.